Snorkelen met walvishaaien in de Filipijnen

Een van de trekpleisters van de Filipijnen is het snorkelen met de enorme walvishaai. Het is een geweldige ervaring om deze beesten door het water te zien bewegen. Ze zijn gemiddeld acht meter lang en zwemmen vaak dicht aan het wateroppervlak, waardoor je ze soms al vanaf de boot kunt zien. Ze zijn herkenbaar door hun brede, platte kop met een enorme bek, waarmee ze wijd open zwemmen om voedsel binnen te krijgen. De rug is donkergrijs met witte stippen. De walvishaai is de grootste vis ter wereld, maar is ongevaarlijk voor de mens. Ze eten enkel plankton, kril en kleine vissen. Wel heeft het beest een enorm krachtige staart, waar je tijdens het zwemmen goed voor moet oppassen. In de Filipijnen zijn drie verschillende plekken waar je met walvishaaien kunt zwemmen, waarvan Oslob veruit de meest bekende en meest bezochte is. Voor een minder massale en meer verantwoorde ervaring ga je naar Donsol of Pintuyan.

Oslob

In Oslob ben je verzekerd van het zien van walvishaaien. De beesten worden er iedere dag gevoerd en hier komen meerdere walvishaaien op af. Je hoeft in principe alleen je gezicht in het water te steken om ze te zien. Zwemmen is hierbij vaak niet eens nodig. Deze plek wordt iedere dag dan ook door velen toeristen bezocht. Met minstens tien andere boten lig je 30 minuten lang in het water met de beesten. Je moet in de buurt van de boot blijven, terwijl er bootjes langsvaren die de walvishaaien met voedsel langs je heen lokken. Doordat de beesten op het voedsel afkomen is het soms lastig om afstand van ze te houden en worden ze vaak (onbedoeld) door mensen of boten geraakt. Dit kan niet alleen gevolgen hebben voor de beesten, maar hun krachtige staart kan ook gevaarlijk zijn voor mensen. Wat ons betreft is deze ervaring nogal onnatuurlijk en voelt het bijna als snorkelen in een dierentuin. Vanwege de ecologische gevolgen van het voeren van de walvishaaien raden we af om in Oslob te snorkelen, hierover later in dit artikel meer. Je betaalt in Oslob €16 euro, inclusief snorkelspullen, om met de walvishaaien te zwemmen. Voor duiken met deze beesten betaal je ongeveer €75, afhankelijk van de grootte van de groep. Oslob ligt op het eiland Cebu en is vanaf Cebu city en Moalboal met de bus te bereiken.

Donsol

Tussen november en juni komen walvishaaien via hun natuurlijke migratie in de wateren bij de kust van Donsol. Vooral in de maanden maart en april worden de beesten hier bijna dagelijks gespot. Ze worden niet gevoerd en je ziet ze dan ook in hun natuurlijke leefomgeving. Dit is een stuk minder toeristisch en een meer natuurlijke ervaring dan in Oslob. Het aantal toeristen dat hier in het water ligt is niet te vergelijken met het aantal in Oslob, maar verwacht ook zeker niet de enige boot te zijn. Doordat ze niet gevoerd worden, zal je de beesten zwemmend aantreffen. Dit betekent dat je soms hard moet zwemmen om ze bij te kunnen houden. Tot 12.00 uur mag er met de beesten gesnorkeld worden. In de middag worden ze met rust gelaten. Duiken is in Donsol verboden, omdat de walvishaaien gestrest kunnen raken van de bubbels. Je kunt de beesten dus enkel snorkelend bekijken. Wel heb je kans dat je walvishaaien tegenkomt bij de duikspot Manta Bowl. Je moet dan wel erg veel geluk hebben, maar het komt wel eens voor. Ondanks dat het dorpje Donsol geheel in het kader van walvishaaien staat, zijn er in de omgeving ook genoeg andere activiteiten te ondernemen. In de maanden maart tot en met mei verzamelen grote groepen mantaroggen zich bij de duikspot Manta Bowl. Verder kan je vanaf hier een vuurvliegjes tour doen of een tour naar San Miguel Island. De kosten voor het snorkelen met walvishaaien in Donsol zijn gemiddeld €60 exclusief snorkelspullen. Deze kun je voor een extra toeslag huren. Donsol is te bereiken met de bus vanuit Manilla.

Pintuyan

Pintuyan is de plek in de Filipijnen waar het zwemmen met de walvishaaien op de meest ecologische manier gaat. Ook hier komen de beesten via hun natuurlijke migratie tussen november en juni in de wateren voor en worden ze met name in maart en april dagelijks gespot. De dieren worden niet gevoerd en je kunt dus ook verwachten hard te moeten zwemmen om ze bij te houden. Ze gaan hier zeer bewust met de walvishaaien om. Er ligt maar een enkele boot per keer in het water en ze houden gepaste afstand met de boot. Vanaf Padre Burgos of Panaon Island (beiden Southern Leyte) vaar je naar Pintuyan, de baai waar de beesten vaak rondzwemmen. Deze baai is beschermt en de boot mag hier maximaal drie uur in het water liggen. Verwacht niet om ook drie uur lang met de beesten in het water te liggen. Ze leven hier in hun natuurlijke leefomgeving en zwemmen dus ook vaak weg. Je wacht iedere keer in de boot tot er een walvishaai gespot is. Dan spring je het water weer in en zwem je in de richting van het beest. Net zoals in Donsol is het verboden om in deze baai te duiken. In de omgeving van Pintuyan vind je verder een van de mooiste duikspots van de Filipijnen. Verwacht op dit eiland alleen niet veel meer dan duikscholen en tours naar de walvishaaien. Doordat weinig toeristen deze stop maken gaat er niet iedere dag een tour naar de walvishaaien. Als je in Padre Burgos verblijft kan het handig zijn om van tevoren een van de duik resorts te mailen om te vragen of er een tour gaat. Vanaf Panoan Island gaan vaker tours. In Pintuyan betaal je gemiddeld €45 euro voor het zwemmen met de walvishaaien. Je kunt het eiland Leyte bereiken met de ferry vanaf vanaf Cebu of Ubay (Bohol) naar Hilongos. Ook kun je vanaf Siargao via Surigao met de ferry naar San Ricardo of Liloan. Houd er rekening mee dat je de walvishaaien in Donsol en Pintuyan in hun natuurlijke omgeving opzoekt, wat betekent dat je geen garanties hebt. Ook al is de kans in het hoogseizoen zeer groot dat je ze tegenkomt, het kan zijn dat je ze niet ziet. Daarbij gaan de boten het water niet op als het te slecht weer is.

Ecologische gevolgen

Het zwemmen met walvishaaien is helaas niet altijd zonder gevolgen voor de beesten. Met name in Oslob, waar de beesten dagelijks gevoerd worden, zijn de gevolgen groot. Door ze te voeren zijn de beesten niet meer genoodzaakt om te migreren. In de natuur migreren walvishaaien steeds naar plekken waar voedsel te vinden is, maar in Oslob blijven ze doordat ze gevoerd worden. Volgens onderzoekers worden de beesten hierdoor op zijn minst deels afhankelijk van dit voedsel. Daarbij kunnen de beesten gestrest raken van de vele toeristen en boten om zich heen. Normaal gesproken zou deze dan wegzwemmen, maar nu blijft deze om van voedsel te worden voorzien. De vele boten raken de walvishaaien soms onbedoeld, waardoor de huid aangetast wordt. Veel van de walvishaaien in de Filipijnen zijn beschadigd door boten. Dit is met name verontrustend omdat het aantal walvishaaien op de wereld terug aan het nemen is. In 2016 is de walvishaai zelfs als bedreigde diersoort uitgeroepen. Gelukkig worden de beesten in de Filipijnen sinds 1998 beschermd door de overheid en mag er in ieder geval niet meer op ze gejaagd worden.

Omgangsregels

Of je nou naar Oslob, Donsol of Pintuyan gaat, het is belangrijk dat je je aan bepaalde regels houdt om het welzijn van de beesten niet negatief te beïnvloeden. Houd altijd gepaste afstand, namelijk drie meter en vier meter van de staart. Deze staart heeft enorm veel kracht en het kan gevaarlijk zijn als hij je hiermee raakt. Raak het beest zeker niet aan. In Oslob kan dit soms lastig zijn, maar doe het in ieder geval niet opzettelijk. Als je onder water foto’s maakt, zorg dan dat je geen flits gebruikt. Hier kunnen ze gestrest van raken. Denk goed na voordat je met walvishaaien gaat zwemmen en met name over waar je dit doet. Wij zijn er geen fan van om het welzijn van de dieren te beïnvloeden met toerisme en zouden dan ook aanraden om het op een meer ecologische manier te doen. Terwijl het in Oslob meer als een dierentuin voelt, heb je in Donsol en Pintuyan een meer natuurlijke ervaring. Wat het wat ons betreft het eventuele omreizen waard maakt.